The Esperanto Teacher by Helen Fryer (read aloud books txt) 📕

antaux miaj okuloj, mia kara Litovujo, mia malfelicxa patrujo, kiun mi neniam povas forgesi, kvankam mi forlasis vin kiel juna knabo. Vi, kiun mi ofte vidas en miaj songxoj, vi, kiun nenia alia parto de la tero iam povos anstatauxi en mia koro, vi atestu, kiu vin pli multe, pli kore kaj pli sincere amas: cxu mi, idea esperantisto, kiu revis pri frateco inter cxiuj viaj logxantoj, kvankam mi devis bedauxrinde forlasi vin, simile al multaj centoj da miloj da aliaj viaj filoj—aux cxu tiuj personoj, kiuj deziras, ke vi apartenu nur al ili, kaj cxiuj aliaj viaj filoj estu rigardataj kiel fremduloj aux sklavoj! Ho patriotismo, patriotismo, kiam fine la homoj lernos kompreni gxuste vian sencon! Kiam via sankta nomo cxesos esti armilo en la manoj de diversaj malhonestuloj! Kiam fine cxiu homo ricevos la rajton kaj la eblon algluigxi per sia tuta koro al tiu peco da tero, kiu lin naskis!

Longe dauxros ankoraux malluma nokto sur la tero, sed ne eterne gxi dauxros. Venos iam la tempo, kiam la homoj cxesos esti lupoj unuj kontraux aliaj. Anstataux konstante batali inter si, elsxiri la patrujon unuj al la aliaj, perforte altrudi al si reciproke siajn lingvojn kaj morojn, ili vivos inter si pace kaj frate, en plena interkonsento ili laboros sur la tero, sur kiu ili vivas, kaj kontraux tiuj krudaj fortoj de la naturo, kiuj ilin cxiujn egale atakas. Kaj kune kaj interkonsente ili celados cxiuj al unu vero, al unu felicxo. Kaj se iam venos tiu felicxa tempo, gxi estos la frukto de konstanta kaj senlaca laborado de tiuj homoj, kiujn vi vidas nun en cxi tiu cxambrego kaj kies nomo, ankoraux tre malmulte konata kaj tre malmulte sxatata, estas “esperantistoj.”

 

El “The British Esperantist.”

 

Kulpo - fault; trakti - to treat; prediki - to preach;

gento - tribe, race; sxovinisto - Chauvinist; Litovujo - Lithuania;

sengxo - dream; atesti - to bear witness; revi - to imagine, dream; bedauxri - to regret; sklavo - slave; senco - meaning; rajto - right; alglui - to glue to, stick to, attach; lupo - wolf; trudi - to obtrude;

moro - manners, custom; paco - peace; konsenti - to agree;

kruda - crude, rough, raw; frukto - fruit;

sxati - to prize, appreciate, like.

 

*

 

FOREWORD TO SUPPLEMENTARY VOCABULARY.

As this Vocabulary is intended for those who have worked through the preceding lessons, it is not a full vocabulary, but only supplementary to those already given, and the words contained in those are, as a rule, not repeated here.

In order to get in as many root words as possible, derived words and the second word of a pair (e.g., male or female, opposites, the action and the tool, the animal and its young, etc.) are generally omitted; the simple word or one of the pair being found, the other word is to be formed from it by means of the proper word-ending, prefix or suffix.

In English there are often several words to express the same or nearly the same meaning. Want of space prevents these being all included; the most important or most commonly used word has therefore been chosen; for instance, “mercury”, “tranquil”, “diaphanous”, “suffocate”, “salve”, “renown”, “fiddle”, are not to be found, but “quicksilver”, “calm”, “translucent”, “smother”, “ointment”, “fame”, “violin”, are there.

 

A most valuable help to the student is a good English dictionary, and if this gives the derivation of the words, the interest of the study is greatly increased. The difficulty often is, not to find the right Esperanto word, but to know exactly what the English word or phrase means. It is the experience of most Esperantists that in learning Esperanto their knowledge of their own language has become much more thorough. [Footnote: A remark made by a student during one lesson was “Well, if we don’t learn Esperanto, we shall learn English.”] For this reason and also that this language cannot be learned simply as a matter of rote, but demands the exercise of the thinking and reasoning powers, [Footnote: To convince an opponent or a doubter of this, tell him that “utila” means “useful,” and “mal” denotes the contrary; then ask what “malutila” means. The answer will almost certainly be “useless.” Then show that the contrary of a good quality is not merely the absence of that quality, but is a bad quality, and therefore the contrary of “useful” is “harmful.”] Esperanto ought to be taught in all schools.

 

VOCABULARY.

 

=== A ===

abbot : abato. abdomen : ventro. ability : kapablo, povo, lerteco, talento. able (to be) : povi. abolish : neniigi, forigi. abomination : abomeno. abroad : eksterlande. absent (to be) : foresti. absolve : senkulpigi, senpekigi. absorb : absorbi; sorbi. abstain : deteni sin. abuse : insult’i, -o; trouzi; malbonuzi. abyss : abismo, profundegajxo. accent : akcent’i, -o; supersigno. accept : akcepti, alpreni. accident : malfelicxajxo, okazo. account : kalkulo; rakonto; konto. “on—of,” pro. accuse : kulpigi, akuzi. ace : aso. ache : dolor’o, -i. acknowledge : konfesi. acorn : glano. acquaint : sciigi. acquainted, become—with : konatigxi kun. acquire : akiri, atingi. acquit : senkulpigi. acrid : akra, morda, pika. act : ag’i, -o; far’i, -o; legxo; akto. action : agado; (“law”) proceso. active : agema, aktiva. actor : aktoro. actual : nuna, efektiva. adapt : alfari. add : aldoni, kunmeti, sumigi. address : alparoli al; sin turni al; (“letters”) adresi. adhere : aligxi, algluigxi al. adjourn : prokrasti. admit : allasi, konfesi. adopt : alpreni, fil (-in) -igi. adore : adori, amegi. adult : plenkresk’a, plenagx’a. adulterate : falsi. adultery : adulto. advantage : utilo, profito, bonajxo. advertise : anonci, reklami. advice : konsilo. affair : afero. affected (to be) : afekti. affiliate : aligxi, filiigxi. afternoon : posttagmezo. again : re-, ree, denove. agenda : tagordo, programo. agent : agento. agile : facilmova. agitate : agiti. agony : dolorego, (“death”—) agonio. agree : konscnti, interkonsenti. agreeable : afabla, agrabla. agreement : kontrakto, interkonsento. agriculture : terkulturo. aim : cel’o, -i. air : aero, aerumi; mieno; ario. aisle : flankajxo. alarm : maltrankviligi; alarmo. alder : alno. alert : vigla. alien : alilandulo, eksterlandulo. alike : simila, egala. alive : vivanta, viva. alleviate : plidolcxigi, malpliigi. allow : permesi. allowance : porcio; (a/c) rabato; dekalkulo. allude : aludi. almanac : almanako, kalendaro. almighty : cxiopova. almond : migdalo. alms : almozo. alone : sola. along : lauxlonge. aloud : lauxte, vocxe. alternate : alterni. amazement : mirego. amber : sukceno. ambition : ambicio. ambush : embusko. amiable : afabla, aminda. amputate : detrancxi, amputi. amuse : amuzi. anarchy : anarhxio. ancestors : praavoj, prapatroj. ancient : antikva. anecdote : anekdoto. angel : angxelo. angle : angulo; fisxi. animal : besto. ankle : maleolo. anniversary : datreveno. announce : anonci. annoy : cxagreni, gxeni. annual : cxiujara. annul : nuligi. anoint : sanktolei, sxmiri. anonymous : anonima, sennoma ant : formiko. anthem : antemo. anvil : amboso. anxious : maltrankvila. apathetic : apatia. aperture : malfermajxo, aperturo. apologise : peti pardonon. apparatus : aparato. appeal : alvoki; (law) apelacio. appear : aperi; sxajni. appearance : vidigxo; sxajno, mieno. appetite : apetito. applaud : aplauxdi. apply : almeti; sin turni al. appoint : nomi, difini. appreciate : sxati. approach : alproksimigxi. approve : aprobi. apricot : abrikoto. apron : antauxtuko. arable : plugebla, semotauxga. arbitrary : arbitra. arbitration : arbitracio. arbour : lauxbo. arch : arko; arkefleksi. argue : argumenti. arithmetic : aritmetiko. arm : brako, “-pit,” akselo; armi. arms : armiloj, bataliloj. aroma : aromo. arouse : veki. arrange : arangxi. arrest : aresti. arrive : alveni. arrogant : aroganta arrow : sago. art : arto. artery : arterio. artful : ruza. artichoke : artisxoko. article : artikolo, komercajxo. artificial : artefarita, arta. artifice : artifiko. artisan : metiisto. artist : artisto. ascertain : konstati. ash : cindro, (tree) frakseno. ask : demandi. “-for,” peti. asparagus : asparago. aspect : aspekto, vidigxo, fazo. aspen : tremolo. ass : azeno. assemble : kunveni, kunvoki. assert : aserti, konstati. assign : asigni. assure : certigi; asekuri. astonish : mirigi. (“to be -ed”), miri. astringent : adstringa. astute : sagaca. asylum : rifugxejo, azilo. athletic : atleta. atmosphere : atmosfero. atom : atomo. attach : alligi, kunigi. attain : atingi, trafi. attempt : provi; (criminal) atenco. attention : atento, (“pay”—) atenti. attitude : sintenado. attract : altiri, logi. auction : auxkcio. audit : kontkontroli. author : auxtoro. authority : rajto, auxtoritato. avalanche : lavango. avaricious : avara. avenue : aleo. average : meznombro, mezakvanto. avert : deturni. avoid : eviti. award : aljxugxi axis : akso. axle : akso. azure : lazuro.

 

=== B ===

baboon : paviano. baby : infaneto. bachelor : frauxlo. back : dorso, posta flanko. backbone : spino. bacon : lardo. bag : sako. bait : allogajxo. bake : baki. balance : ekvilibri; (of account) restajxo. “-sheet,” bilanco. balcony : balkono. ball : (play) pilko, (cannon) kuglo, (dance) balo. balloon : aerostato. ballot : baloti, -o. balsam : balzamo. band : ligilo; bando; orkestro. bandage : bandagxi. banish : ekzili. bank : (money) banko; bordodigo. banker : bankiero. bankrupt : bankroto. banner : flago, standardo. banquet : festeno. baptism : bapto. bar : bar’i, -ilo; bufedo. barbarian : barbaro. barber : barbiro. bare : nuda. bargain : marcxandi. bark : boji; sxelo. barley : hordeo. barrel : barelo. “-organ,” gurdo. barrister : advokato. base : bazo; fundamento; malnobla. basin : pelvo, kuvo. basket : korbo. bat : vesperto; batilo. bath : bano, bankuvo. bathe : sin bani. beam : radio, trabo, vekto. bean : fabo, fazeolo. bear : urso; porti; subteni beard : barbo. beat : bati, vergi, vipi, venki. beautiful : bela. beaver : kastoro. because : cxar, tial ke, pro tio ke. bed : lito, kusxejo, fluejo, florbedo. bee : abelo. beech : fago. beer : biero. beet : beto. beetle : skarabo, blato. beg : peti, almozpeti. begin : komenci, ek-. behave : konduti. behold : rigardi; jen! bell : sonorilo. below : sube, malsupre. belt : zono. bench : benko; (joiner’s) stablo. bend : fleks’i, -igxi; klin’i, -igxi. bent : kurb’a, -igita. bequeath : testamenti. berry : bero. besiege : siegxi. bet : veti. betray : perfidi. betrothal : fiancx’ (-in-) igxo. bewitch : sorcxi. bilberry : mirtelo. bile : galo. bill : kalkulo; kambio; afisxo; beko. billiards : bilardo bind : ligi; (books) bindi; bandagxi. -“weed”, liano. birch : betulo. birth : naskigxo. biscuit : biskvito. bishop : episkopo. bit : peco; enbusxajxo. bite : mordi. bitter : akra, maldolcxa. blackbird : merlo. blacking : ciro. bladder : veziko. blade : klingo; (of grass), folieto blaspheme : blasfemi. bless : beni. blind : blinda. “window”-, rulkurteno. blond : blonda. blood : sango. blot : makulo. blow : blovi; bato, frapo. blouse : bluzo. blue : blua; -“bell”, hiacinto, kampanoleto. boa-constrictor : boao. boast : fanfaroni. boat : boato. bobbin : bobeno. body : korpo. bog : marcxo. boil : boli; absceso. bold : kuragxa, sentima. bolt : rigl’i, -ilo; bolto. bomb : bombo. bombard : bombardi. bond : obligacio, garantiajxo bondage : servuto, sklaveco. bone : osto. bonnet : cxapo. booth : budo. border : rand’o, -ajxo; borderi. bore : bori; kalibro. born : (to be), naskigxi. borrow : prunte preni. bosom : brusto, sino. bottom : fundo, malsupro. boundary : limo. bouquet : bukedo. bow : saluti; kapklini; pafarko; arcxo; banto. bowels : internajxo, intestaro. bowl : pelvo, kuvo. box : kesto, skatolo; logxio; boksi; pugnobati. braces : sxelko. brain : cerbo. bran : brano. branch : brancxo; filio. brass : flava kupro, latuno. brave : brava, kuragxa. breach : brecxo. break : rompi, frakasi. breakfast : matenmangx’i, -o. breast : brusto, mamo. breathe : spiri. bribe : subacxeti. brick : briko. bridge : ponto. bridle : brido. bright : hela, brila, gaja. bring : alkonduki, alporti. broad : largxa. broker : makleristo, (“act as—”) makleri. brooch : brocxo. brood : kovi, kovitaro. broth