అప్రాశ్యులు by Bhimeswara Challa (the chimp paradox .txt) 📕

గ్రహించి మందహాసం చేస్తూ “ఎవరు ఆప్తులో, ఎవరు పరాయివారో చేష్టలను బట్టి చెప్పలేము రామం బాబు. నాకిది చెప్పండి, డాక్టర్ సనల్ నాకు ఆప్తులో, లేక పరాయివారా” అంది.

తన పేరు విని ఇందాకటినుంచి మౌనం వహించిన డాక్టర్ మేల్కొని “అన్యాయం విశాలా! నా యెదుట నాకు తెలియనిభాషలో నామీద అభాండాలు వేస్తున్నావా?” అన్నాడు నవ్వుతూ.

“అభాండాలు వెయ్యటం లేదు డాక్టర్ ! మీరు నాకుఆప్తులా, పరాయివారా? అని రామం బాబుని అడుగుతున్నాను” అన్నది

“ఇప్పుడు కేవలం ఆప్తుడ్ని విశాలా! తర్వాత ఏమిటో చెప్పలే” నన్నాడు సనల్.

రామం ఆమాటలని అట్టే పట్టించుకోలేదు. మనసంతా రజనిమీద లగ్నమైవుంది. ఆ మాటలు విశాలకు లజ్జారాగరంజితని చేసాయి.

“నాతో ఒక విషయం చెపుదామనుకుంటున్నా అన్నావేమిటది విశాల?” అన్నాడు రామం.

హఠాత్తుగా విశాల ముఖం మేఘావృతమైంది. వేదనాపూరిత కంఠస్వరంతో “నా భర్తనుంచి నాకు జాబు వచ్చింది రామం బాబూ!” అంది నెమ్మదిగా.

రామం అమితాశ్చర్యంతో “నీ భర్తవద్దనుంచా ? ఏమని వ్రాసేరు? అసలు ఆయన నువ్విక్కడున్నట్లు ఎలా తెలిసింది?" అన్నాడు.

“కాశీ అడ్రసుకి వ్రాసేరు. అక్కడ వారు రజని అడ్రస్సుకి పంపించారు. అది రజనికి కలకత్తా పంపించాను. అక్కణ్నుంచి ఆమె ఇక్కడకు పంపించింది” అంది.

“అయితే అందులో ఏమని వ్రాసారు. విశాలా! అన్నాడు .

“వారి వద్దకు వచ్చి కాపురం చెయ్యాలిట. అలా చెయ్యకపోతే నన్ను కోర్టుకు యిడ్చి విడాకులిస్తారట.”

రామం క్షణం మౌనంవహించి వేదనాపూరిత కంఠస్వరంతో “ఏమయినా నిశ్చయానికి వచ్చావా విశాలా?” అన్నాడు.

“వచ్చాను రామం బాబూ! ఒకప్పుడు కోర్టు కెక్కడమంటేభయపడేదాన్ని, దానికి కారణం మా నాన్నగారికి బాధకలుగుతుందని, కానీ ఇప్పుడు నాకేమి భయము లేదు. కోర్టు కెక్కుతాను. నాపై వేసే అభాండాలను నేను ప్రతిఘటిస్తాను” అంది.

“నీ నిర్ణయం క్లిష్టమైనదయినా సరియైనదనే నా ఉద్దేశం విశాలా! రజని ఉద్దేశమేవిటి?” అన్నాడు.

“నిర్ణయించవలసింది నువ్వేవిశాలా! కాని నిర్ణయించే ముందు ఒక విషయాన్ని గుర్తుంచుకో కర్తవ్యమనేది ఏనాడో మెళ్ళో మూడుముడులు వేసి, మానసికంగా త్రుంచివేసింది. భర్త యెడమాత్రమే కాదు. ఆ బంధనకన్నా విలునైన బంధనలు జీవితంలో వుండటం ఎంతో సహజం, దుర్వినియోగం చేయబడిన అధికారానికి తలవొగ్గటం ఆత్మవంచనతో సమానము” అనివ్రాసింది. డాక్టర్ సనల్ నడిగాను. నా సలహా స్వలాభంతో కూడినదయివుంటుంది విశాలా! నన్ను అడగడమే అన్యాయం అన్నాడు” అన్నది.

“నీ నిర్ణయాన్ని వారికి తెలియజేసావా విశాలా? అన్నాడు రామం.

“లేదు రామం బాబు! ఈ రాత్రేవ్రాయటానికి నిశ్చయించుకొన్నాను. మీ సలహాకూడా లభించింది. ఇక నా నిశ్చయం నిశ్చలమైనది” అంది.

రజని అడ్రస్ తీసుకొని రామం ఇంటికి తిరిగివచ్చాడు. తలుపు తెరువబడిన వెంటనే కాలికి ఏదో కాగితం తగిలింది. లైటు వేసి చూస్తే అదో ఉత్తరం దస్తూరీ చూచిన వెంటనే అది రజని ఉత్తరమని గుర్తు పట్టగలిగాడు.

వణుకుతున్న చేతులతో వుత్తరం చించి చదవటం ప్రారంభించాడు. “రామం బాబూ! కోపంలో ఉత్తరం సరిగా చదవటం మానెయ్యకండి. ఎంతో కష్టపడి ఇది వ్రాస్తున్నాను. అన్యాయంగా అమాయకమైన ఈ కాగితంపైన కక్ష తీర్చుకోకండి. అయినా మీకు కోపం రావడం ఎంత సేపు అంది. నేను ప్రపంచంతో దేనికి భయపడననే గర్వం నాలో చిన్నతనంనుంచి వుంది. దాన్ని కొంత వరకు మీరు అణచి వేసారు. మీతో కోపానికి నేను అప్పుడప్పుడు భయపడుతూంటాను. కారణమేమంటే అది కల్మషం లేని కోపం. అది అందర్ని నిరాయుధుల్ని చేస్తుంది.

ఇక్కడకు వచ్చినప్పటి నుంచి మీకు వుత్తరం వ్రాద్దామని రాత్రి పదకొండుగంటలకి కలము, కాగితము పట్టుకోని కూర్చునేదాన్ని. పరిపరివిధాల మనస్సులోని ఆలోచనలో గాని, సరిగా కలం కాగితం మీద పెట్టే సమయానికి నిద్రాదేవత - ఎంత సాహసం నన్నే ప్రతిఘటిస్తావా రాక్షసి ! అని తన శక్తినంతా వుపయోగించి నన్ను నిస్సహాయురాలను చేసేది. కలం చేత పట్టుకొనే నిద్రపోయేదాన్ని అంటే మీరు అడుగుతారు,“రజనీ! అంతదూరంనుంచి కూడా నన్ను మోసగించాలని చూస్తున్నావా!” అని అంటారు. మీకు ఉత్తరం వ్రాయడము రెండు నిమిషాలు కాదు. అలాటివి వ్రాయటము నా కిష్టము లేదు. మీలో ప్రత్యేకత వుంది. ప్రత్యేకపు వుత్తరమే మీకు వ్రాయాలి. అంత వ్యవధి నాకు నిజంగా పదకొండు గంటలదాకా చిక్కదు. కారణము చెప్పటానికి నా మనస్సులో సందిగ్ధంలో పడ్డాను. ఆయినా చెప్తాను. లేకపోతే కోపగిస్తారు. ఇక్కడికి వచ్చిన మరుసటిరోజుల్లోనూ ఒకరి తరువాత ఒకరు వృద్ధదంపతులు మంచమెక్కారు. పుత్ర శోకం వారి పునాదుల్నే కలిపి వేసింది. హృదయాలు వ్రక్కలయిపోయాయి, ఎంత సేపూ వినోద్ ని తలచుకోవడము పసి పాపలలా విలపించడము, నిద్రాహారాలు దాదాపు మానేసారు. అలాంటి పరిస్థితిలో ఆరోగ్యంగా ఎలావుంటారు? నాకు చేతనయినంత ప్రయత్నించి ఊరడించడానికి ప్రయత్నించాను. కాని ఫలితము లభించలేదు. ఇద్దరు మంచమెక్కారు. ఇక నాకు చేతినిండా పని లభించినది. నాకు రోగుల పరిచర్య చేయడమనేది పుట్టుకతో వచ్చినవిద్య. కాని ఇద్దరు వృద్ధులకు చెయ్యడమంటే నాకు కష్టంగానే వుండేది. ఒక నర్సుని కుదిర్చాను కాని ఇద్దరు కూడా ఆమెని దగ్గరకు రానీయరు. నన్ను బహురాణి అని పిలుస్తారు. మొదటిలో ఆ పిలుపు నాకేమాత్రము నచ్చేది కాదు. కాస్త కర్ణ కఠోరంగా వుండేది, కాని వారు వృద్ధులు - రోగులు, వారిని కష్ట పెట్టేకన్న అవి సహించడమే వుత్తమమనిపించింది. అయినా పిలుపులో ఏముంది చెప్పండి మీరు నన్ను రజనీ అని పిలిచినా, రాక్షసి అని పిలిచినా నేను పలుకుతాను. నిజం చెప్పాలంటే రాక్షసి అనే పేరు నాకు నచ్చుతుంది. రాక్షసి అని పిలుస్తూంటే ఎంత మృదువుగా, కోమలంగా వుంటుంది. ఇక ఇప్పటినుంచి అలాగే పిలవండి. వారికిప్పుడు కాస్త నయమైనది. ప్రస్తుతం ప్రమాదమేమీ లేదని డాక్టరు చెప్పారు. అందుకనే ఈ రాత్రిపదిగంటకే తీరుబడిగా కూర్చుని మీకు ఈ లేఖ వాస్తున్నాను. కళ్ళల్లో జ్యోతులు వెలిగించుకొని వున్నాను. ఎదురుగుండా వున్న ఆ పెద్ద ఆద్దంలో నారూపం నాకే ఆశ్చర్యం కలిగిస్తోన్నది. ఇంకా తెల్లటిచీరలు కడుతున్నాను .

విశాలమీకు చెప్పేవుంటుంది. ఆమె భర్త వుత్తరం గురించి. ఆమె ఏ నిశ్చయనికి వచ్చింది? ఆత్మాభిమానం గల స్త్రీ అయితే ఆమెకొకే ఒక మార్గం మిగిలివుంది. జీవితంలో ఆమె మొట్టమొదటిసారిగా సుఖాన్ని రుచి చూడకోరుతున్నది. ఇంతదూరంనుంచి కూడా అది నేను పసికట్టాను. ఇక్కడికి రాక మునుపే నేను ఇది ఊహించాను. ఈ తరుణములో ఇలాంటి అనర్థకంగా సంచరించడం నిజంగా ఆమె దురదృష్టమే. నిజానికి ఆమెకు అతను విడాకులిస్తేనే ఎంతో మంచిది. ఎప్పుడో ఆమే తనంతట తానే ఇచ్చి వుండవలసింది అలా చేస్తే ఆమె కేదో కష్టం కలుగుతుందని, సంఘంలో పరువు పోతుందనే అభిప్రాయంతో ఆలా బెదరించారు. కాని నిజనికి అతను ఆమెకెంతో మేలు చేస్తున్నాడు కాని నన్ను భయపెట్టేది ఒకే ఒక విషయం. విశాల మనస్సులో ఎవరికి హానికాని, కీడు కాని తలపెట్టలేదు. ఆమె హృదయమే అలా నిర్మింపబడింది. ఆవిధంగానే ఆమె ఇరుతలు కూడా వుంటారనే భ్రమ పడుతూ వుంటుంది. తన భర్త తన యెడ యెంత ప్రేమతో పశ్చాత్తాపపడి తిరిగి రమ్మన్నాడని అమె అపోహపడుతుందేమో?మీ మాటలకి విశాల విలువయిస్తుంది. మీరు కూడా చెప్పిచూడండి.

అప్పుడే నిద్రముంచుకొస్తుంది. వ్రాయవలసింది కూడా ఏమి కనబడటం లేదు. జవాబు వ్రాస్తారు కదూ? కాని మిమ్మల్ని హెచ్చరిస్తున్నాను, ప్రేమ లేఖలు రాయకండి. నీ వుత్తరముకోసం స్వాతివానకు ఎదురు చూసే ముత్యపు చిప్పలా ఎదురు చూస్తున్నాను. నీకోసం నిద్రహారాలు మాని పరితపిస్తాను. నాలోని అణువణువు నీ నామమే వుచ్చరిస్తాయి. నా నవనాడులు నీకోసమే ఘోషిస్తాయి. అని ఈవిధంగా ఉత్తరము వ్రాయకండి. అదంతా బూటకమని నేననను . మీ నిజపరిస్థితి మీకంటే నాకెక్కువ తెలుసు. అదంతా మీరువ్రాయనక్కరలేదు, వ్రాసినా ప్రయోజనం లేదు. జీవితంలో విలువయిన వస్తువులన్నీ వుచితంగా లభిస్తాయని ఎవరో ఇంగ్లీష్ కవులన్నారు. ఆ సూత్రం ఇక్కడే వర్తిస్తుంది. విలువైన ప్రేమ ఉచితంగా లభిస్తుంది. దాని కోసం మీ ఈ ప్రేమ లేఖలు వ్రాయనవసరం లేదు.”

ఆ రాక్షసి ఉత్తరం పట్టుకొని రామం అలాగే స్థబ్దుడై కూర్చునిపోయాడు. ఈ స్త్రీ హృదయంలో అనుభూతికి ఆస్కారము లేదా? యంత్రంలాగ ఎప్పుడు విరామం లేకుండా పని చేస్తుంది. జీవితంలో ఏ ఒక వ్యక్తికీ ఇతరులకోసం కష్టపడవలసిన బాధ్య లేదంటుంది. ఇది నా విథి, నా కర్తవ్యం అని ఎవరు ఏమి చెయ్యనవసరం లేదంటుంది. అయితే ఈమె ఎందుకిలా పరుల కోసం సుఖాన్ని త్యజించి కష్టపడుతూంటుంది? మనమంతా ఏదో అస్పష్టమైన కర్తవ్యం నిర్వహిస్తున్నామని పొంగిపోతూంటాము, చేష్టల రూపములో చేసేది ఛాలా తక్కువ, కాని ఈమె సంగతి వేరు. ఆమె స్వభావమే అంత. హృదయ పూర్వకముగా ప్రతిఫలాపేక్ష లేకుండా పని చేస్తుంది.

ఆ వెంటనే కాగితము, కలము తీసుకొని జవాబు వ్రాయ ప్రారంభించాడు.

రజనీ!

రాక్షసి అని నన్ను పిలువమన్నావు.ఆ శబ్దాన్ని నాలుగైదుసార్లు బయటకు వుచ్చరించాను. మృదువుగా కోమలంగా వుంటుందన్నావు. నాఎదుట నిలబడనప్పుడు నేనెలా వుచ్చరిస్తాను. అప్పటి వరకు రజనీ అని సంబోధించనీ?

నేను వుత్తరం వ్రాయుమునుపే నువ్వు నన్ను నిస్సహాయుని చేసావు.రైలు కదలబోయే ముందు నువ్వు నాకు ప్రేమలేఖలు వ్రాయవద్దన్నప్పుడుకాస్త బాధపడ్డాను. “కాని తరువాత నాకు నేను నచ్చ చెప్పుకున్నాను. వ్రాయదలచుకున్న దంతా వ్రాసి చివరకు ఇది ప్రేమ లేఖకాదు అని వ్రాద్దామనుకున్నాను, కాని సరిగా నేను ఏది వ్రాద్దామనుకున్నానో అదే వ్రాయవద్దని నీవుత్తరంలో శాసించేవు. ఇక నేనేం చేస్తాను. నాకోపం నిన్ను నిస్సహాయుని చేస్తందన్నావు నీవుత్తరమే నన్ను అస్తరహితుని చేసింది. ఇక ప్రతిఘటన ప్రసక్తి లేదు.

నా గురించి నాకన్న నీకే ఎక్కువ తెలుసన్నావు. ఇది పరమ సత్యమే. అగల్భమో నేను చెప్పలేను. కాని మాటలు ఆశాశ్వతంగా నీవేవ్రాసేవు. అది నిజమని నమ్ముతాను. ఆ ఆశతోనే నీకోసం నిరీక్షిస్తాను. విశాల నీసలహానే అనుసరించ నిశ్చయించింది. ఆమెవంటి వుత్తమ స్త్రీ భర్త విసర్జిత అనితలచుకుంటూంటే పురుషుడనయినందుకు నేను సిగ్గుతో, అవమానంతో దహించుకుపోతున్నాను. విశాలను చూచి యిప్పుడే తిరిగివచ్చాను. ఆమెను చూచిన కొలదీ ఆమెలోని నిశ్చలత్వము, నిష్కలంకయు నన్ను ముగ్దున్ని చేస్తున్నాయి.వ్రాయదలచుకున్నదంతా వ్రాయకుండా వుత్తరం ముగిస్తున్నాను, కాని ఒక విషయం చెప్పకుండా నన్ను నేను నిబ్బరించుకోలేకపోతున్నాను. నాస్మృతి పధంలో మిగిలింది రజనీ రూపం మాత్రమే. నేను నిన్ను చూచేవరకు నేను జీవచ్ఛవాన్నే- రామం

 

చాప్టర్ 14

విశాలకు డాక్టరు సనల్ కు గల పరిచయం దినదినాభివృద్ధి పొందింది. విశాలకు విడాకులివ్వబడ్డాయి. చట్టరీత్యా కూడా ఆమెకేమియిక బంధనాలు లేవు. బాహ్యంగా ఆమె అంగీకరించకపోయినా మానసికంగా ఆమె ఎంతో తేలికపడింది. ఇక ఆమె భవిష్యత్తు ఆమె యిష్టానుసారం దిద్దుకోవచ్చు. మాటి మాటికి, బొంబాయివైపు భయం భయంగా చూడనవసరం లేదు. ఇక భవిష్యత్ జీవితమంతా అక్కడే గడపడానికి నిశ్చయించుకుంది.రాత్రింబవళ్ళు విరామం లేకుండా ఆమె ఆ అనాధ బాలురను సహృదయుల చేసే ప్రయత్నంలో గడపసాగింది.సనల్ పరిచయమయిన దగ్గరనుంచే రహస్యంగా ఆమెలో కోరికలు తిరిగి మొలకలెత్తాయి. మొదటిలో ఆమె వాటిని అణచి వెయ్యిడానికి విశ్వ ప్రయత్నం చేసింది. కాని ప్రకృతిని ఆమె జయించలేకపోయింది. ఒక స్త్రీ, ఒక పురుషుడు ఒకే ఆశయంతో ఒకేచోట రాత్రింబవళ్ళు చేదోడు వాదోడుగా చాలాకాలం సంచరిస్తుంటే ప్రకృతి చూస్తూ వూరుకోదు, వారి హృదయాల్లో అనురాగపు బీజాలను నాటుతుంది. స్త్రీపురుషులకు మధ్య ఆకర్షణ సహజమైనది కాదు. అది సృష్టికే మూలకారణం అంటుంది రజని. విశాల తన హృదయ పరిస్థితిని అర్ధం చేసుకున్నప్పటి నుంచి సనల్ పట్ల కాస్త ముభావంగా సంచరించడం మొదలు పెట్టింది. ప్రతి రోజూ సాయంత్రం ఇరువురు కలసి షికారుకి వెళ్ళడం వారికి అలవాటయిపోయింది. కాని కొన్ని రోజులనుంచీ విశాల ఏదోవంక పెట్టి తప్పించుకుంటూ వచ్చింది. ఒంట్లో బాగుండటం లేదు విశ్రాంతి తీసుకుంటాననేది .

ఆరోజు సాయంకాలం సనల్ విశాల ఇంటికి వచ్చి తలుపుతట్టి తలుపు తెరచివుంది, తలుపు తోసుకొని లోపలికి వెళ్ళాడు. విశాల వంటరిగా కూర్చుని కిటికీలో నుంచి పరధ్యానంగా బయటకు చూస్తూంది. విశాలా, అనే పిలుపు దగ్గరలో వినబడి త్రుళ్ళిపడింది.సనల్ ని చూచి వెంటనే లేచి నిలబడి కంగారుగా “మీరా?” అంది.

“అవును నేనే విశాలా, వంటరిగా ఇక్కడ కూర్చొని ఏం చేస్తున్నావు” అన్నాడు.

“విశాలా నేను డాక్టరునని మరచిపోయి మాట్లాడుతున్నావు ఏది నన్ను చూడనీయి” అని దగ్గరకు వచ్చి విశాల చెయ్యి పట్టుకున్నాడు.

విశాల శరీరం గజగజ వణికి సిగ్గుతో తలవంచుకొని “శారీరికమైనది కాదు డాక్టరు గారు మానసికమైనది” అంది.

సనల్ చెయ్యి వదలి పెట్టలేదు. “మానసికంగా నువ్వు చింతించవలసినదేముంది? అన్నీ ఆలోచించే నువ్వు నిర్ణయానికి వచ్చేవు కదా?” అన్నాడు.

“నేను దానిని గురించి మాట్లాడటం లేదు సనల్ బాబూ?” అంది మెల్లగా విశాల

సనల్ విశాల చెయ్యి విడచి పెట్టి “విశాలా ! నేను కొంతకాలం పట్టి నిన్ను వొక ప్రశ్న అడుగుదామనుకుంటున్నాను అడగమంటావా?'' అన్నాడు.

విశాల గుండె వేగం హెచ్చింది. “మెల్లగా అడగండి” అంది.

“నావలన ఏమైనా దోషం జరిగిందా విశాలా ? లేకపోతే నువ్విలా ఎందుకు ప్రవర్తిస్తున్నావు? అన్నాడు.

విశాల ఏమి తెలియనట్లు నటిస్తూ “ఎలా ప్రవర్తిస్తున్నాను చెప్పండి?” అంది.

“నా నుంచి ఎందుకు తప్పుకుని తిరగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నావు అన్నాడు.

“మనస్సు బాగా వుండటం లేదు సనల్ బాబూ, అంతకంటె ఇంకేమి కారణం లేదు, నావలన ఏమైనా తప్పు జరిగితే క్షమించండి” అంది.

ఆమాట అంటూ విశాలా సనల్ నుంచి కాస్త దూరం నడచి వెళ్ళి మళ్ళీ కిటికీ వద్ద కూర్చుని “ఎంత విచిత్రంగా వుంటుంది సంధ్యా సమయం. ఇది పగలు కాదు-రాత్రి కాదు కాని రెండింటికీ ఇదేలంకె” అంది.

సనల్ వెనుక వచ్చి నిలబడి “విశాలా అలా బయటకు వెళ్ళి కూర్చుందాము రా. ప్రకృతి ఎంతో మనోహరంగా వుంది. ఇలాంటి సమయంలో లోపల కూర్చోవడం ప్రకృతికే తీరని అపచారం” అన్నాడు.

విశాల ఇక అడ్డు చెప్పలేదు. ఇద్దరు బయటకువచ్చి వారి మామూలు స్థలానికి వచ్చి కూర్చున్నారు. కొంత సేపటి వరకు ఎవరు మాట్లాడలేదు. చల్లని పిల్ల వాయువులు ఒకరి తరువాత వొకరిని రాచుకుని పోతున్నాయి. విశాల చీర చెంగు పూర్తిగా తలమీద కప్పుకుని కూర్చుంది. విశాల ప్రదర్శించే ఆ బిడియము, ముభావము సనల్ ని ఎంతో ఆశ్చర్యపరచాయి. మామూలుగా అతనికంటె ఆమే ఎక్కువగా మాట్లాడేది. అరమరిక లేకుండా స్వేచ్చగా అన్ని సంగతులు చర్చించేది. క్షణ కాలంకూడా నిశ్శబ్దంగా సమయం నడవనిచ్చేది కాదు.

“జీవితంలో వంటరితనాన్ని ముప్పై సంవత్సరాలు భరించాను విశాలా. ఇక భరించలేనేమోనని భయంగా వుంది” అన్నాడు నెమ్మదిగా సనల్

అకస్మాత్తుగా వినబడిన మాటలు విశాలను చకితను చేసాయి మందహాసం చేస్తూ “వివాహం చేసుకోండి” అంది.

“అదీ అందరు చెప్పే సలహాయే. అంతకంటే విలువయినది ఇంకేమీ నువ్వు చెప్పలేవా?” అన్నాడు.

“అంతకంటే ఇంకేముంది చెప్పండి? వివాహమనే పేరుతో నమాజం ప్రతి మానవునికి జీవనయాత్రలో చేదోడు వాదోడుగా వుండటానికి వొక సహచరుని గుర్తిస్తుంది. అది లేకపోతే ప్రయాణం చెయ్యడమే ఒక శిక్షగా పరిగణించవలసి వస్తుంది” అంది.

“జీవిత పర్యంతము వొకే వ్యక్తి, సహచర్యమే ఎందుకు లభించాలి?” అన్నాడు.

విశాలనవ్వుతూ “జీవితపర్యంతము, ప్రేమించగలమనే నమ్మకం కలిగించగలిగిన వ్యక్తులు చాలా అరుదుగా కనబడతారు. ఆవిధంగా నాకు నమ్మకంకలిగినా, ఆ రెండూ ఆ వ్యక్తికి కూడా కలగాలిగా? సాధారణంగా ఇది సంభవించదు. మనం ప్రేమించేవారు మనల్ని ప్రేమించరు. ఇదే హృదయవిదారకమైన విషయం” అంది.

సనల్ “కొంత మంది సహిస్తారు. మరి కొంతమంది వారికి నచ్చినవారు, ప్రేమించేవారు లేకపోతే వారితోనే సరి పెట్టుకుంటారు అంతే కాని వొకరి నొకరు సంపూర్ణంగా ప్రేమించుకొనే వారు చాలా అరుదు విశాలా, అలాంటివారిని నేను చూడలేదు, చూచేనంటే నిజానికి నేను సహించ లేను కూడా, జీవితమంతా ఇలా గడపవలసిందే విశాలా, పరిసమాప్తికి ఎదురు చూడటమే ఇక మిగిలిన గత్యంతరం” అన్నాడు.

సనల్ చాలా వుద్రిక్తుడయ్యాడు. విశాల క్షణకాలం మౌనం వహించి మృదువుగా మందహాసం చేస్తూ, “స్వానుభవంతో మాట్లాడుతున్నట్లున్నారు సనల్ బాబూ, లేకపోతే వారి బాధకళ్ళకు కట్టినట్లు ఎలా వర్ణించ గలుగుతారు” అంది.

“ఇలాంటి స్వానుభవం శత్రువులకు కూడా వద్దు విశాలా. నీ లాంటి అనుభవం కలుగకూడదనే నా ఆశ” అన్నాడు.

“కలిగిందో, లేదో నేను సరిగా చెప్ప లేను సనల్ బాబూ. వివాహానికి ముందు నేనెన్నో కలలు కన్నాను.ప్రేమించి వివాహం చేసుకోవడం నాకు శక్యంకాదని మొదటిలో గ్రహించాను. ఒకరిద్దరు వ్యక్తులు నా మనస్సుకి నచ్చినా నేను వారిని త్రోసి పుచ్చాను. సంఘనికి వెరచాను. నన్ను ప్రాణపదంగా ప్రేమించే నాన్నగారు నామంచినే కాంక్షిస్తారనే గురి, నమ్మకంతో వివాహం చేసుకోదలచారు. సరిగా వివాహానికి ముందర పిడుగులాంటి వార్త తెలిసింది. నామనసంతాఅల్లకల్లోలమయింది. వివాహమే జరగకపోతే తండ్రి హృదయంవక్కలై పోతుంది. నా కర్తవ్యమేమిటిఅనుకుని వివాహం చేసుకొన్నాను. భర్తను ప్రేమించి ప్రేమించబడి స్వర్గ సౌఖ్యం అనిభవిద్దామని కాంక్షించాను. అవి నీటిపైని అలలు రీతిగా మాయమయ్యాయి. కాని మళ్ళీ నా జీవితంలో వసంతరుతువు ప్రారంభమైందనే భ్రమకలుగుతూంది. ఇప్పుడు ఇంకొక రకమైన బాధ అనుభవిస్తున్నాను” అంది.

ఇంతకు ముందెప్పుడు విశాల తన గతాన్ని గురించి మాట్లాడలేదు. వారినోటా వీరినోటా విశాల విషాదగాధ తెలిసికున్నాడు. అతను కూడా ఎప్పుడు అడగలేదు ఈనాడు విశాల తనంతట తానే అది వెల్లడించింది. విశాలకన్నులు చమర్చాయి. ముఖం ప్రక్కకు తిప్పివేసుకుంది.

“ఋతువులు మారటం ప్రకృతి సహజం విశాలా? అందులో భ్రమపడవలసిందేముంది” అన్నాడు.

“వేనవి కాలం గతించిన తరువాత సన్నటి తుంపర పడి తడిసి, ఎండిన పుష్పాలు ఆశతో కాస్త వికసిస్తాయి. కానీ దానితో వర్షం ఆగిపోతే పుష్పం నిరాశతో నేలకూలి పోతుంది. అప్పుడు ఆమె ఆశ వొక భ్రమ కాక ఇంకేమిటి ? అంది విశాల.

సనల్ నవ్వుతూ “ఆమె అంటున్నావేమిటి విశాలా? పుష్పాలు స్త్రీజాతికి చెందినవా? అన్నాడు.

“ముమ్మాటికి స్త్రీ జాతికి చెందినవి. ఆ సౌందర్యం, ఆ కోమలత్వం, ఆ అమాయకత్వం, ఆ బలహీనత,ఆ అసహాయత ఇవన్నీ స్త్రీ జాతికే వున్నాయి-పురుషులంతా తుమ్మెదలవంటి వారు” అంది.

“స్త్రీ లక్షణలుగా అన్నీ చెప్పేవు కాని ముఖ్యమయివది మరచిపోయావు విశాలా, అది పుష్పానికి కూడా వర్తిస్తుంది” అన్నాడు

విశాలా ఆలోచిస్తూ “ఏమిటది?” అంది.

“భూదేవి మించిన సహనం మీలో వుంది. అదే లేకపోతే ప్రపంచంలో ప్రళయం తాండవిస్తుంది” అని కాసేపాగి, “ఒక విధంగా అదే అన్ని కష్టాలకు కారణం కూడాను” అన్నాడు.

“అదెలా అవుతుంది సనల్ బాబూ! సహనాన్ని మీరు ఆక్షేపిస్తున్నారు” అంది.

“ఆవును. లేకపోతే నీలాంటి స్త్రీలకు ఇంతటి అన్యాయం జరుగుతుందా? నీసహనమే కాదా నీన్నీ స్థితికి తీసుకు వచ్చింది? అన్నాడు.

“కావచ్చు కాని ఇదే వుత్తమమయినదని నా విశ్వాసం ” అంది.

“ఉత్తమమయినది కావచ్చు. నేననేదేమిటంటే మీరు సహనవంతులు కాబట్టి పురుషులు మిమల్ని ఇంత సులభంగా వంచించగలరు.చరిత్రలో అణగ ద్రొక్కబడిన వారంతా విప్లవాలు లేవదీసి విజయం సాధించారు. కాని మానవకోటి సగాని కన్నా హెచ్చుగా వున్న స్త్రీలను అణగ ద్రొక్కినంత హీనంగా ఇంకెవరినీ పురుషుడు అణగ ద్రొక్కలేడు. ఇది ఆది నుంచీ వస్తూనే వుంది. కానీ, స్త్రీలు ఎప్పుడూ విప్లవం లేవదీయలేక పోయారు. కాని, మేమిటంటే మిమ్మల్ని తీయని మాటలతో మోసగించి కార్యం నెరవేర్చుకోవడం ఎంతో సులభం. పురుషుని దృష్టిలో ఒక అందమైన ఆట బొమ్మగా పరిగణించిబడితేనే మీకు సంతోషం. మీలో మీకే ఐకమత్యం లేదు. ఇక మీరు సాధించేదేమిటి?” అన్నాడు.

“మీరన్నదంతా నిజమే. స్త్రీ సహనానికి కారణం నేను వొక మాటలో చెబుతాను. స్త్రీ మాతృమూరి. కాని పెంచే కర్తవ్యం ఆమెది. దానికి సహనం ఎంతైనా అవసరం ”

“ఆయితే దైవమే మీ కన్యాయం చేసాడంటావా?” అన్నాడు.

“అలా అనుకున్న వాళ్లు అనుకుంటారు. కాని మాతృత్వము శిక్ష కాదు-విలువని కట్ట లేనివారు-ఆ ఆనందం, ఆ తృప్తి, ఆ సఫలత మీకు తెలియదు'' అంది.

“తల్లివి కాకపోయినా నా కళ్ళకు కట్టినట్లు చెప్పావు విశాలా!” అన్నాడు.

విశాల ఇంత క్రితం అన్న మాటలు జ్ఞప్తికి తెచ్చుకొని  సిగ్గుపడి తలవంచుకుంది. తల్లివి కాకపోయినా అనేమాట ఆమె హృదయంలో ములుకులా గుచ్చుకుంది. కొంతసేపు వరకు ఎవ్వరూ మాట్లాడలేదు. ఎవరి ఆలోచనలో వారు నిమగ్నులయ్యారు. సనల్ ఎంతో కాలం పట్టి తన హృదయారంభాన్నిగుర్తించాడు. ఏమైనా విశాలను తన దానిగా చేసుకోవాలని నిశ్చయించుకున్నాడు. ఆమె వంటి సహృదయతో తన భావిజీవితం సఫలమవుతుందని గుర్తించాడు. ఆమె అడ్డు చెప్పదనికూడా నమ్మకంతో వున్నాడు. కాని ఆ సంగతి ఏవిధంగా తీసుకు రావడమని ఆలోచిస్తున్నాడు, ముందర ఆమె ఇతనిని ఏవిధంగా భావిస్తోందో తెలుసుకోవాలి.“విశాలా ఇలాంటి విషయాలలో ఎలా మాట్లాడాలో నాకు తెలియదు. కాస్త మొరటు వాడిని. ఇందాకట నుంచీసంభాషణని ఆ ప్రక్కలకు త్రిప్పి, సరియైన సమయం చూచుకోని అడుగుదామనుకుంటున్నాను. కానీ ఫలితం లభించలేదు . ఇప్పుడు ఉపోద్ఘాతం లేకుండానే అడిగి వేస్తాను. కోపగించుకోవు గదా?” అన్నాడు.

విశాలకు ముచ్చెమటలు పోసాయి. గుండెవేగం హెచ్చింది. “చెప్పండి?” అని మాత్రంఅనగలిగింది.

“ప్రశ్నని ఏరూపంలో పెట్టాలో క్షణకాలం అతనికి బోధపడలేదు. చివరకు “నువ్వు నన్ను ఏవిధంగా భావిస్తున్నావు విశాలా? నీ హృదయంలో నాకేమైనా స్థానంవుందా” అన్నాడు.

ఈ విధంగా ఏదో నవలలో, ఎవరో కధానాయకుడు అడిగినట్లు గుర్తు , విశాల ఏ ప్రశ్నకయితే